اینترنت اشیا (با نام انگلیسی Internet of Things یا به اختصار IoT) که با نام‌های اینترنت چیزها و یا چیزنت نیز شناخته شده است، مفهومی جدید در دنیای فناوری و ارتباطات است. عبارت اینترنت اشیا، به اتصال اشیا و وسایل موجود در محیط پیرامون به شبکه اینترنت گفته می‌شود.
اگرچه ابتدا ممکن است IoT مفهومی سردرگم کننده داشته باشد، اما درواقع آینده‌ای را توصیف می‌کند که در آن اشیا فیزیکی با اتصال به اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این فناوری مدرن، قابلیت ارسال داده از طریق شبکه‌های ارتباطی را برای هر شی‌ای فراهم می‌کند.
اینترنت اشیا چگونه کار می‌کند؟
بستر اینترنت اشیا روی امواج رادیویی بی‌سیم قرار داده و به دستگاه‌های مختلف امکان برقراری ارتباط با یکدیگر از طریق اینترنت را می‌دهد. این بستر شامل‌استانداردهایی چون وای‌فای، بلوتوث، NFC و ZigBee می‌شود. بعد از این لایه، حسگرهای حرکتی، قفل در و یا حتی چراغ روشنایی قرار دارد. بعضی محصولات یک هاب مرکزی نیز دارند تا بستری برای برقراری ارتباط میان دستگاه‌های مختلف ایجاد کنند. در آخر نیز لایه سرویس‌های ابری وجود دارد که امکان دریافت، تحلیل و بررسی داده‌ها را فراهم می‌کند تا کاربر بتواند کنترل کاملا دستگاه را در اختیار داشته باشد.
اینترنت اشیا چه کاربردهایی دارد؟
اینترنت اشیا یا IoT، کاربردهای بسیاری دارد که ماهان‌نت به چند نمونه از این کاربردها اشاره می‌کند:
یکی از ساده‌ترین نمونه‌های اینترنت اشیا، ترموستات نست است. از ارتباط این ترموستات با وای‌فای می‌توانید دمای محیط را به دمای دلخواه خود تنظیم کنید. برای ترموستات نست می‌توان الگوهای مختلفی تعریف نمود (مانند زمان خواب فرد) و باتوجه به آنها، برنامه‌ای برای تغییر دما تنظیم کرد. برای مثال می‌توانید به دستگاه دستور دهید تا در ساعت‌های تعیین شده، دما را کم یا زیاد کند.
اتصال لباس‌ها به اینترنت یکی از مثال‌های کاربردی IoT در زندگی روزمره است. تصور کنید که لباس مورد علاقه خود را خریداری می‌کنید و آن را با گوشی هوشمند خود مرتبط می‌کنید. سپس تگ روی لباس خود را اسکن کنید و بتوانید اطلاعاتی در رابطه با طراح لباس خود، نحوه شستشوی آن، کشور تولید کننده و غیره به‌دست آورید. همچنین می‌توانید هندزفیری را در گوشتان بگذارید و به لیستی از موسیقی‌ها که شرکت تولید‌کننده لباس شما تهیه کرده گوش دهید. نظرتان چیست؟
فکر کنید به جای کارت دعوت به میهمانی‌ها، تگ لباس شما اسکن شده و به شما اجازه ورود به آن میهمانی داده شود. یا اینکه قسمتی از لباس شما کثیف شود و بدون هیچ نگرانی آن را داخل لباسشویی بیندازید و به سایر کارهای خود ادامه دهید؛ چرا که لباس شما خود تشخیص می‌دهد که کدام قسمت از لباس، در چه مدت زمان، چه درجه‌ای از آب و چه موادی شستشو شود.
با پیشرفت و توسعه‌ی فناوری اینترنت اشیا، امکان تولید دستبندهای هوشمندی نیز وجود دارد که با شناخت فعالیت‌های بدنی کاربر، زمان خواب او را تشخیص دهد و برای مثال تلویزیون و چراغ‌ها را خاموش کند.
آیا نگرانی در امنیت و حریم شخصی اینترنت اشیا وجود دارد؟
اینترنت اشیا را خطراتی تهدید می‌کند که موجب شده نتوان امنیت آن را صد در صد تضمین کرد. دستگاه‌هایی که از این فناوری بهره می‌برند، اطلاعاتی را فرستاده و دستوراتی را دریافت می‌کنند. به همین علت در حین ارسال و دریافت اطلاعات، احتمال نفوذ هکرها وجود دارد.
کاربران بسیاری در سراسر دنیا از دستگاه‌هایی مانند تلویزیون هوشمند، دوربین‌های امنیتی و ترموستات متصل به اینترنت استفاده می‌کنند. بیشتر این دستگاه‌ها رمزگذاری ضعیفی دارند و به اینترنت هم متصل هستند. درنتیجه هکرها می‌توانند با استفاده از بدافزار ها این دستگاه‌ها را پیدا کنند و کنترل آن را به دست گیرند. معمولا دستگاه‌های ارزان قیمت بیشتر دچار این ضعف هستند. چرا که برای بالاتر بردن امنیت دستگاه توسط کاربر راهی وجود ندارد. معمولا دستگاه‌های چینی مشکل رمزگذاری ضعیف را دارند و هدف خوبی برای هکرها هستند. در نتیجه اولین راه‌حل امنیتی در حین خرید دستگاه IoT، تهیه محصولات باکیفیت است.
ملاحظات و چالش‌های امنیتی بسیاری در زمینه اینترنت اشیا وجود دارد. رفع این چالش‌ها و اطمینان از امنیت اینترنت در تمام محصولات و خدمات، از اهمیت بالایی برخوردار است. با پیشرفت IoT در زندگی روزمره، کاربران باید اطمینان داشته باشند که دستگاه‌های مجهز به IoT و خدمات اطلاعات مرتبط، از هرگونه آسیب‌پذیری ایمن هستند. به همین دلیل به رویکردی جدی نیاز است تا راه‌حل مناسبی در رابطه با چالش‌های امنیت اینترنت اشیا ارائه نماید.
کدام شرکت‌ها روی این تکنولوژی کار می‌کنند؟
درحال حاضر کمپانی‌های بسیاری هستند که در حوزه اینترنت اشیاه فعالیت می‌کنند و هر ساله به تعداد آنها افزوده می‌شود. به‌عنوان نمونه شرکت‌های بزرگی چون سامسونگ، بوش، آمازون، سیسکو و دل درحال حاضر روی دستگاه‌های متصل به بکدیگر کار می‌کنند. گفته می‌شود که تا سال ۲۰۲۰ تعداد ۳۴ میلیارد دستگاه از اینترنت اشیا استفاده خواهد کرد. طبق این آمار برای هر نفر بیش از ۴ محصول مجهز به IoT وجود خواهد داشت.
شرکت «SmartThings» که توسط سامسونگ خریداری شده، حسگرهایی را به‌منظور ایجاد “خانه هوشمند” در اختیار کاربر قرار داده است. با استفاده از این حسگرها برای مثال کاربر می‌تواند متوجه ورود و خروج افراد از منزل خود شود. شرکت سامسونگ همچنین گفته که تا سال ۲۰۱۷، ۹۰% از محصولات خود و تا سال ۲۰۲۰ تقریبا تمامی محصولات خود را به اینترنت اشیا مجهز می‌کند. این موضوع شامل تمامی محصولات سامسونگ مانند لباسشویی، واحد تهویه مطبوع و حتی مایکروویوها نیز می‌شود.
ماهان‌نت در مطلب بعدی به معرفی شرکت‌های قدرتمند اینترنت اشیا می‌پردازد.